Marco Polo: Oost-Azië door de ogen van een Europeaan

Halverwege de 13e eeuw bereikte de verovering van Eurazië, die was begonnen door Dzjengis Khan, zijn hoogtepunt onder zijn kleinzoon, Koeblei Khan. Het Mongoolse Rijk veroverde Korea in het oosten en plunderde Polen in het westen, waarbij het de Middellandse Zee bereikte.

Toen het Mongoolse Rijk zelfs Constantinopel, de hoofdstad van het Romeinse Rijk, begon te beïnvloeden, voelde het Vaticaan zich bedreigd. De paus stuurde Koeblei een brief met de oproep zich voor God te buigen, waarop Koeblei antwoordde: 'Aangezien ik steeds win, is dit ongetwijfeld Gods wil'.

De familie Polo, Venetiaanse handelaren, zagen hier echter een kans. Nicola Polo reisde met zijn zoon Marco in die tijd af naar de Mongoolse hoofdstad Khanbaliq (Qanbaliq). Marco werd later een dienaar van Koeblei Khan en werkte 17 jaar als Mongoolse ambtenaar. Na zijn Mongoolse avontuur keerde Marco terug naar Venetië en publiceerde hij 'Il Milione' (De Reis van Marco Polo), dat een bestseller werd.

Deze originele serie, die in 2014 door Netflix werd uitgebracht, is gebaseerd op 'De Reis van Marco Polo'. De serie kreeg een lage score van ongeveer 30% op Rotten Tomatoes (hoewel kijkers de serie wel positief beoordeelden) en werd door Netflix na seizoen 2 stopgezet. Dit wordt toegeschreven aan de enorme productiekosten die niet werden gecompenseerd door het aantal kijkers.

Maar voor Aziatische kijkers is het interessant om te zien hoe westerlingen het middeleeuwse Oost-Azië hebben gereconstrueerd. In deze serie worden de belangrijkste gebeurtenissen uit het 13e-eeuwse Oost-Azië afgebeeld. In de serie ontwikkelt Marco Polo samen met moslimwiskundigen belegeringswapens, die Koeblei vervolgens gebruikt om de Song-dynastie in China te vernietigen.

De val van de Song-dynastie, een traditionele Chinese dynastie, symboliseerde een complete herstructurering van de internationale orde in Azië, met Mongolië als middelpunt. Aziatische kijkers zullen ongetwijfeld herinnerd worden aan de gebeurtenissen die zich in die tijd in hun eigen land hebben afgespeeld. Het Koreaanse Goryeo-koninkrijk sloot zich aan bij Koeblei Khan, die Japan aanviel. Hij probeerde ook Vietnam in het zuiden te veroveren.

Ook de visuele reconstructie is voor Aziatische kijkers indrukwekkend. De serie geeft een getrouwe weergave van de Oost-Aziatische beschaving in de 13e eeuw. In de zuidelijke Song-dynastie zien we ambtenaren in de traditionele Song-kleding (danling en guanmao), en de Mongolen worden afgebeeld met hun kenmerkende paardenstaarten en nomadische gebruiken. Ook zijn er scènes te zien waarin verschillende volkeren uit Azië, zoals de Jurchen, hulde brengen aan het Mongoolse Rijk.

Maar de serie vertoont ook een ernstige mate van oriëntalisme. In de serie komen verschillende vechtsportmeesters voor die telkens scènes creëren die niets te maken hebben met het werkelijke 13e-eeuwse Azië. Vooral de Song-regent 'Jasado' in deze serie is een vechtsportmeester. Iedereen die weet hoe de adel en geleerden in de middeleeuwse Oost-Aziatische beschavingen waren, zal deze instelling ronduit absurd vinden.

Desondanks zal de serie voor Oost-Aziatische kijkers wellicht toch interessant zijn. Vooral Koreaanse en Japanse tv-series geven door budgettaire beperkingen geen goede weergave van middeleeuwse of oude steden. In een Koreaanse tv-serie die zich afspeelt in de 4e tot 7e eeuw, worden er woningen uit de 18e eeuw gebruikt. Voor deze Aziatische kijkers kan het alleen al de moeite waard zijn om te zien hoe Hollywood de middeleeuwse Confucianistische beschaving met al haar middelen heeft gereconstrueerd.