De tv-serie 'House of Cards' die u bespot als u naar de stembus gaat

Als verkiezingen naderen, is het niet ongebruikelijk om media tegen te komen die de nadruk leggen op het belang van deelname aan de stemming. 'V for Vendetta' bijvoorbeeld bekritiseert de onverschilligheid van burgers en spoort hen aan om actief deel te nemen. Maar deze tv-serie bespot de burgers die wel gaan stemmen.** De hoofdpersoon spreekt met een glimlach de kijkers aan en beweert: “Ik ben president geworden zonder één stembiljet. Democratie is overgewaardeerd.”

De hoofdpersoon van de allereerste Netflix Original-serie, 'House of Cards', Frank Underwood, heeft een bijzondere gave. Hij kan de vierde wand doorbreken en de kijkers toespreken. In de eerste aflevering introduceert hij zichzelf als een Democraat, lid van het Huis van Afgevaardigden en meerderheidsleider. En binnenkort wordt hij minister van Buitenlandse Zaken. Frank heeft namelijk een positie beloofd gekregen in ruil voor zijn steun aan de verkiezingen van de recent gekozen president, Garrett Walker. Zonder een moment van twijfel zwaait hij zelfs naar de kijkers tijdens de inauguratie van de president.**

Maar als Garrett Walker eenmaal in het Witte Huis zit, verandert zijn houding. Of beter gezegd, via zijn secretaresse krijgt Frank te horen dat de functie van minister van Buitenlandse Zaken naar iemand anders gaat. Frank zit vol wanhoop in het park voor het Witte Huis bij de fontein tot de zon ondergaat en zijn frustratie verwerkt. En dan begint zijn plan voor wraak.

Als eerste wint Frank het vertrouwen van president Walker. Als meerderheidsleider in het Huis van Afgevaardigden krijgt hij het wetsvoorstel voor onderwijshervorming, dat president Walker heeft beloofd, goedgekeurd. In de volgende stap vult hij het Witte Huis met mensen die hij wil hebben. Vervolgens begint Frank een geheime relatie met een jonge, ambitieuze journaliste, Zoe Barnes, en zorgt ervoor dat zij de artikelen schrijft die hij wil. Door middel van diverse listen en het vertrappen van anderen, bereikt hij dat president Walker hem benoemt tot vicepresident.

Maar Frank vertelt de kijkers die hem feliciteren dat zijn wraak nog niet voorbij is. Hij is van plan de zwakke plekken van het Amerikaanse politieke systeem te gebruiken. In de Verenigde Staten wordt de vicepresident president als de president aftreedt.** Hij verspreidt stiekem steeds meer informatie over de zwakke punten van Walker en zorgt ervoor dat hij door het Congres wordt afgezet. **Net voordat Walker wordt afgezet, draagt hij het presidentschap over aan Frank en verlaat hij het Witte Huis.**

In de laatste scène van de laatste aflevering van seizoen 2 zit Frank in het Oval Office en kijkt naar de kijkers. Frank, die nu in het Oval Office zit, bespot de kiezers in de echte wereld. Hij zegt dat hij zonder één enkele stem, alleen met list en bedrog, president is geworden. En hij beweert dat democratie overgewaardeerd is.

Deze serie, die de verlangens en intriges van politici op een openhartige manier beschrijft, werd bij de eerste release tien jaar geleden door sommigen bekritiseerd als onrealistisch. Maar nu, tien jaar later, is de overheersende mening dat 'de realiteit nog erger is'. Vooral met de opkomst van sociale media en het groeiende succes van extremistische standpunten, en met de komst van het tijdperk van Donald Trump, is 'House of Cards' uitgegroeid tot een drama dat een voorspelling uit 2010 is van de politiek van de jaren 2020.

De oorspronkelijke versie van dit drama is een gelijknamige roman van de Britse politicus Michael Dobbs. Hij was in de jaren 80 een vooraanstaand politicus in Groot-Brittannië, maar werd door Margaret Thatcher, die hij meer dan tien jaar had gesteund, in de steek gelaten. Na 'een klap van Thatchers handtas' te hebben gekregen, ging hij op vakantie en kreeg daar het idee voor de roman, zo vertelde hij. We kunnen zeggen dat de verlangens van een echte politicus en zijn visie op de realiteit van de politiek in dit werk zijn verwerkt. (Dobbs zegt dat de vraag of wraak op Thatcher de reden voor dit verhaal is, absoluut van de hand gewezen moet worden.)

In 2024 staan er wereldwijd belangrijke verkiezingen op de agenda. Er vinden verkiezingen plaats in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, en in Azië is er al een presidentsverkiezing in Taiwan geweest. In Zuid-Korea vinden na vier jaar weer parlementsverkiezingen plaats. Voordat je naar het stembureau gaat, is het misschien een goed idee om te luisteren naar de ironische spot van Frank Underwood. Het zou een kans kunnen zijn om eens na te denken over de betekenis van het bezoeken van het stembureau in de huidige tijd.**