Marco Polo – spojrzenie Europejczyka na Wschodnią Azję

W połowie XIII wieku, podbój Eurazji zapoczątkowany przez Czyngis-chana osiągnął swój szczyt za panowania jego wnuka, Kubilaj-chana. Imperium Mongolskie podbiło na wschodzie Koreę, a na zachodzie splądrowało Polskę i dotarło do Morza Śródziemnego.

Kiedy Imperium Mongolskie zaczęło wpływać nawet na Konstantynopol, stolicę Cesarstwa Rzymskiego, papież w Watykanie poczuł się zagrożony. Wysłano do Kubilaja list z żądaniem, aby się poddał Bogu, a Kubilaj odpowiedział: „Skoro wciąż zwyciężam, to jest to wola Boga”.

Rodzina kupców z Wenecji, Polo, najwyraźniej potraktowała to jako okazję. Niccolò Polo zabiera ze sobą syna Marco i w tym czasie udaje się do stolicy imperium mongolskiego, Chanbałyk (Qanbaliq). Marco zostaje poddanym Kubilaja i przez 17 lat pełni funkcję urzędnika mongolskiego. Po zakończeniu służby w Mongolii Marco wraca do Wenecji i publikuje bestsellerową książkę „Podróże” (Il Milione).

Ten oryginalny serial, wydany przez Netflixa w 2014 roku, został stworzony na podstawie „Podróży” Marco Polo. Serial otrzymał niskie oceny w serwisie Rotten Tomatoes (około 30%) (chociaż widzowie go chwalili), a Netflix zakończył jego emisję po drugim sezonie. Prawdopodobnie powodem była ogromna kwota wydana na produkcję, która nie przełożyła się na odpowiednią liczbę wyświetleń.

Jednak dla widzów z Azji może być interesujące obserwowanie, jak przedstawiono średniowieczną Azję Wschodnią z perspektywy anglojęzycznych twórców. W serialu przedstawiono najważniejsze wydarzenia z XIII-wiecznej Azji Wschodniej. W fabule Marco Polo buduje wraz z muzułmańskimi matematykami machiny oblężnicze, a Kubilaj wykorzystuje je do zniszczenia dynastii Song w Chinach.

Upadek dynastii Song, która była ortodoksyjną chińską dynastią, symbolizuje całkowitą zmianę porządku międzynarodowego w Azji na porządek zdominowany przez Mongołów. Widzowie z Azji mogą łatwo skojarzyć wydarzenia z tego okresu z historią swoich krajów. Koreańska dynastia Koryo przyłączyła się do Kubilaj-chana, a Kubilaj zaatakował Japonię. Podjął również próbę podboju Wietnamu na południu.

Wizualne przedstawienie również jest imponujące dla azjatyckich widzów. Serial wiernie odtwarza cywilizację Azji Wschodniej z XIII wieku. W dynastii Południowej Song pojawiają się urzędnicy w tradycyjnych chińskich strojach Tangzhuang i nakryciach głowy, a Mongołowie mają charakterystyczne warkocze i zachowują zwyczaje koczowniczych plemion. Można również zobaczyć, jak różne narody zamieszkujące Azję w tym czasie, takie jak Dżurdżeni, składają hołd Imperium Mongolskiemu.

Jednak w serialu obecny jest również poważny poziom orientalizmu. W serialu pojawia się wielu mistrzów sztuk walki, a ich sceny często nie mają nic wspólnego z rzeczywistością XIII-wiecznej Azji. W szczególności w tym dziele Jia Sidao, wpływowy minister dynastii Południowej Song, jest mistrzem sztuk walki. Dla każdego, kto wie, kim byli arystokraci i uczeni w średniowiecznej cywilizacji Azji Wschodniej, jest to bardzo absurdalna koncepcja.

Mimo to serial może wzbudzić zainteresowanie widzów z Azji Wschodniej. W szczególności koreańskie i japońskie seriale telewizyjne z powodu ograniczeń budżetowych nie są w stanie dobrze odtworzyć wyglądu średniowiecznych lub starożytnych miast. W koreańskich serialach telewizyjnych, nawet w tych osadzonych w okresie od IV do VII wieku, pojawiają się tradycyjne domy z XVIII wieku. Z tego punktu widzenia, dla widzów z Azji Wschodniej samo oglądanie średniowiecznej cywilizacji konfucjańskiej odtworzonej dzięki pieniądzom i technologii Hollywood może być wystarczająco wartościowe.