Marco Polo: Góc nhìn Đông Á qua con mắt người châu Âu

Vào giữa thế kỷ 13, cuộc chinh phạt lục địa Á-Âu do Thành Cát Tư Hãn khởi xướng đã đạt đến đỉnh cao vào thời kỳ cháu nội của ông, Hốt Tất Liệt. Đế quốc Mông Cổ đã chinh phục Hàn Quốc về phía đông và cướp phá Ba Lan, tiến đến Địa Trung Hải về phía tây.

Khi Đế quốc Mông Cổ ảnh hưởng đến cả Constantinople, thủ đô của đế quốc La Mã, Giáo hoàng tại Vatican cảm thấy bị đe dọa. Ông đã gửi một thông điệp yêu cầu Hốt Tất Liệt phải quỳ phục trước Chúa, và Hốt Tất Liệt đã phản bác rằng: ‘Ta đang tiếp tục chiến thắng, và đó chính là ý Chúa’.

Tuy nhiên, có vẻ như gia đình thương nhân Polo của Venice đã coi đây là một cơ hội. Niccolò Polo đã đưa con trai, Marco, đến kinh đô Xanadu (Qanbaliq) của Đế quốc Mông Cổ vào thời điểm đó. Sau đó, Marco trở thành một thuộc hạ của Hốt Tất Liệt và làm quan cho Mông Cổ trong 17 năm. Sau khi kết thúc cuộc sống tại Mông Cổ và trở về Venice, Marco đã xuất bản cuốn sách bán chạy nhất có tên là ‘Du ký’.

Bộ phim truyền hình gốc này được Netflix phát hành vào năm 2014 dựa trên ‘Du ký’ của Marco Polo. Bộ phim này đã nhận được đánh giá thấp trên Rotten Tomatoes (khoảng 30%) (trong khi khán giả lại đánh giá cao), và Netflix cũng đã kết thúc bộ phim sau mùa thứ 2. Có vẻ như lý do là do chi phí sản xuất khổng lồ nhưng không đạt được số lượng người xem tương ứng.

Tuy nhiên, đối với khán giả châu Á, việc xem cách người Anglo-Saxon tái hiện Đông Á thời trung cổ là một điều thú vị. Đặc biệt, bộ phim này miêu tả những sự kiện quan trọng nhất ở Đông Á thế kỷ 13. Trong phim, Marco Polo cùng với các nhà toán học Hồi giáo chế tạo vũ khí công thành, và Hốt Tất Liệt đã sử dụng chúng để tiêu diệt nhà Tống ở Trung Quốc.

Sự sụp đổ của nhà Tống, một triều đại chính thống của Trung Hoa, là sự kiện tượng trưng cho việc trật tự quốc tế ở châu Á hoàn toàn được sắp xếp lại theo hướng trung tâm là Mông Cổ. Khán giả châu Á sẽ dễ dàng liên tưởng đến những sự kiện diễn ra trong thời kỳ này tại đất nước của mình. Triều đại Goryeo của Hàn Quốc đã gia nhập với Hốt Tất Liệt, và Hốt Tất Liệt đã xâm lược Nhật Bản. Ông ta cũng cố gắng xâm lược Việt Nam ở phía nam.

Về mặt hình ảnh, việc tái hiện cũng rất xuất sắc đối với khán giả châu Á. Bộ phim này đã trung thành tái hiện nền văn minh Đông Á thế kỷ 13. Nhà Tống phương Nam có sự xuất hiện của các quan lại mặc áo giao lĩnh và mũ mão giống như trong thực tế thời nhà Tống, người Mông Cổ có kiểu tóc đặc trưng và phong tục của người du mục. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể thấy các dân tộc từng tồn tại ở châu Á như Nữ Chân dâng cống cho Đế quốc Mông Cổ.

Tuy nhiên, bộ phim này cũng thể hiện rõ sự định kiến ​​phương Đông nghiêm trọng. Trong bộ phim này, có nhiều võ sư xuất hiện, và mỗi khi họ xuất hiện, họ lại tạo ra những cảnh tượng không liên quan gì đến châu Á thực tế của thế kỷ 13. Đặc biệt, trong phim, Gia Sư Đạo, một trọng thần của nhà Tống phương Nam, là một võ sư. Đối với những ai biết về giới quý tộc và các nhà nho trong nền văn minh Đông Á thời trung cổ thì đây là một thiết lập vô cùng phi lý.

Mặc dù vậy, bộ phim này vẫn đủ để thu hút sự tò mò của khán giả Đông Á. Đặc biệt, các bộ phim truyền hình của Hàn Quốc hoặc Nhật Bản thường không thể hiện tốt hình ảnh của các thành phố thời trung cổ hoặc cổ đại do vấn đề kinh phí. Thậm chí, các bộ phim truyền hình của Hàn Quốc có bối cảnh vào thế kỷ thứ 4-7 cũng sử dụng những ngôi nhà truyền thống của thế kỷ 18. Vì vậy, đối với khán giả châu Á, việc được chiêm ngưỡng nền văn minh Nho giáo thời trung cổ được tái hiện bằng tiền bạc và kỹ thuật của Hollywood là điều vô cùng có giá trị.